Tôi nhớ thuở còn thơ, làng tôi đường lộ chưa có, chỉ có những con đường cát trắng phau phau. Thời ấy xe máy chỉ có ở thị trấn, cả làng xe đạp cũng không nói chi đến xe máy, nên tiếng động cơ không buồn vang đến. Suốt thời tuổi thơ ám gợi bởi tiếng chim bìm bịp kêu nước lớn, nước ròng mỗi khi chiều về. Nhưng cũng hay có sao đâu, chúng tôi vẫn lớn như thổi, đầu trần, chân đất, u hơi chạy từ đầu làng đến cuối xóm. Đi học về nhảy ùm xuống dòng sông, chạy nhảy trên cánh đồng vừa gặt xong ném đất, thả diều chăn trâu, cắt cá, nướng cá, nướng tôm…bằng những cọng rơm khô đầu mùa.

          Tôi yêu cái mùi rơm rạ trong những cơn gió lành. Mỗi sớm mai hoặc khi tối tối nhất là những đêm trăng thanh gió từ đồng thổi vào từng căn nhà mang đến những làn hương  của đất trời thơm nồng, mát mẻ. Gió đồng như người yêu đến và đi bất chợt không cách gì níu giữ, không cách gì chạy theo. Gió vào, gió ra. Nhưng cũng như tình yêu vậy gió đồng luôn để lại những khoảng tươi đẹp trong lòng người, gió đồng đã để lại mùi rơm rạ ngọt ngào nằm vắt vẻo trên võng sau mùa gặt vụ Đông Xuân nhằm cuối tháng ba âm lịch.

          Mỗi sáng sớm, bọn trẻ chúng tôi quần áo gọn gàng ới nhau đi học khi cỏ ven đê còn ẩm sương, trường lang không xa mấy nhưng chúng tôi đi bộ nên chúng tôi phải dậy từ rất sớm. Có đứa ăn không kịp thì được mẹ làm cho nắm cơm mới vắt chặt gói trong lá chuối,  ăn với muối mè vừa ăn vừa đến lớp.

          Đoạn đường đến trường phải băng qua đồng lúa, những mảnh ruộng thơm lừng mạ non, đến gần vụ gặt lại trĩu bông vàng ươm một vùng trời thơ mộng, bọn trẻ chúng tôi đến giờ có khi còn mơ thấy trong giấc ngủ nồng. Hầu như bọn tôi đứa nào cũng thích trò chơi đuổi nhau chạy dài trên ruộng rồi vấp ngã, xúm nhau cười nắc nẻ. Có khi cao hứng, đi học về kéo nhau xuống ruộng vừa gặt xong còn trơ gốc rạ, rạch làn phân chia lãnh thổ chơi trò u tù hoặc đá bóng. Những lúc như thế tôi thường ít chơi “ ngồi ngoài lãnh thổ” nhìn các bạn nô đùa, nghe gió thổi lộng trên đồng, nghe mùi rạ rơm  nồng nồng.

          Mùi rạ rơm rạc lúc nào cũng mang thương nhớ, là nỗi nhớ vô định, không lựa chọn, không kiêu kỳ nhưng theo ta suốt đời. Ngày tháng xa quê là ngày tháng đơn côi, lắm khi tay chai sạn, mắt sạm màu chợ búa nhưng bao giờ cũng có trăng sáng trên đầu, nước chảy dưới sông,  rạ rơm và gió đồng vẫn sống trong lòng không bao giờ hết thổi.

          Rạ rơm không những biết trổ đòng đòng, cho ta hạt lúa mà còn cho ta một thứ rất quý đó là cái mùi thương nhớ! Thương nhớ mẹ cha, người thân, bạn bè một thời ấu thơ, thương nhớ đồng quê, làng xóm , quê hương xứ sở.