Nhưng có điều đặc biệt là có luôn cây gạo hoa trắng và cây gạo hoa đỏ. Cây gạo hoa trắng còn gọi là cây gòn, cây hoa đỏ gọi là hoa mộc miên. Cả hai cây gạo đều quá thân thuộc với vùng đất cằn cỗi quê tôi. Đó là niềm tự hào của người già thời còn đánh giặc và sự sợ hãi ngưỡng vọng của bọn trẻ chúng tôi mỗi khi nhắc đến câu nói: “ Cây gạo có ma, cây đa có thần”. Trong cuộc đời, tôi đã biết được nhiều loài hoa rất đẹp và kiêu sa, kể cả cánh đồng hoa cải bên bến sông quê. Nhưng tôi thường hay mải miết tìm về với hai cây hoa gạo ở làng để tìm lại những niềm vui, nỗi nhọc nhằn nhưng đầy ắp kỷ niệm thuở ấu thơ.
Thời gian trôi thật là quá nhanh, mới ngày nào mỗi sáng tinh sương tôi còn lẽo đẽo ôm thúng chạy theo sau bà nội nhặt bông hoa gạo trắng. Đến mùa, hoa gạo trắng bung treo lủng lẳng trên cành cao như từng cụm mây nhỏ. Rồi đến một ngày nó lìa cành tung bay đầy trời rơi xuống trắng xóa một vùng. Người ta nhặt bông gao trắng đem về làn gối, làm chăn cho trẻ em. Ngồi dưới gốc gạo mà tôi vẫn thấy ớn lạnh vì trong đầu nghĩ đến câu: “ Cây hoa gạo có ma”. May có bà ngồi bên cạnh nên nỗi sợ hãi ấy cũng nhanh tan biến. Lâu ngày thành quen, chẳng có gì khác ngoài sự hiền hòa của nó, vẫn hiên ngang đứng giữa đất trời che chở cho dân làng. Từ đó, bông hoa gạo trắng tinh như có sức mê hoặc tôi. Mỗi lần đi học về hay đi qua, hễ thấy bông hoa gạo trắng rơi là tôi nhặt đem về gom lại. Bà và mẹ hay nói: Bông hoa gạo rất tốt, làm gối rất êm thấm mồ môi !”. Còn ông tôi thì xe bông gòn thành từng sợi nho nhỏ làm cái tim đèn dầu. Tôi thật sự ngỡ ngàng trước những công dụng của hoa gạo trắng. Bên trong và đằng sau những bông hoa trắng muốt, mập mạp, dân dã cây hoa gạo trắng lại dâng hiến cho đời những thứ bông tinh khiết, nhẹ nhàng đến vậy. Đó là thứ tinh túy đất trời ban tặng cho con người. Đó là tâm hồn của hoa đã thanh lọc để mang đến cho đời những giấc ngủ dịu êm và những giấc mơ bình yên. Cứ chìm sâu trong giấc ngủ và mơ những giấc mơ đẹp khi gối trên đầu là những bông hoa trắng muốt êm ái.
Hoa gạo đỏ còn nhắc tôi nhớ lại những ngày tháng khó khăn, cơ cực. Tháng Ba hoa gạo đỏ rực trong mắt bà mỗi khi ra đầu xóm ngóng dáng cha lầm lũi đi làm về. Tháng ba ngày tám- mùa giáp hạt, các bà mẹ trong làng chạy vạy khắp nơi lo bữa ăn cho đàn con đang tuổi ăn, tuổi lớn, gánh gồng hai vai nặng trĩu. Có nhiều chị bỏ quên tuổi thanh xuân, quên đi nữ tính, dịu dàng, nết na của con gái, trèo lên cây gạo xù xì, máu ứ hai bàn tay để hái những búp gạo xanh non cho em ăn đỡ đói. Thức ăn thôn dã ấy có dư vị chan chát, bùi bùi, ngòn ngọt… bây giờ nghĩ đến đã nghe nghẹn lòng. Tôi tin chắc rằng vì thế mà người ta gọi đó là cây hoa gạo.
Xuân qua, Hè đến từng đàn chim kéo về ríu rít, chao nghiêng nhảy nhót, làm tổ trên những cành hoa gạo.
Lũ trẻ chúng tôi quây quần dưới tán lá xanh rợp của cây, nắm những chum quả gạo lơ lửng đung đưa theo gió và mơ màng như bị đắm chìm trong thiên đường hoa gạo. Lũ con trai thì bắn bi, đánh đáo. Đám con gái thì thi nhau nhặt hoa chơi bán hàng, làm cỗ…những đôi bàn tay nhỏ nâng niu từng đóa hoa đỏ rực xếp thành những gian hàng nho nhỏ. Lá gạo thì được chúng tôi biến thành tiền mua bán hàng.
Có khi dùng dây xâu những bông hoa gạo đỏ lại thành sợi hoa dài làm vòng cổ cho con trai hay đội lên đầu con gái để chơi trò “cô dâu chú rể” .
Rồi trong ký ức của nhũng người đi xa cứ mơ về cây hoa gạo. Mơ nghĩ đến mùa hoa, từng nụ hoa chúm chím bung ra hàng ngàn ánh lửa làm sáng bừng cả bầu trời quê. Những cánh hoa đỏ mọng tràn trề như môi hồng thiếu nữ đương thì.
Và cây hoa gạo ở làng đã trở thành chứng nhân cho tình yêu đôi lứa . Biết bao mối tình đẹp được gắn kết từ nơi này. Chắc cũng có lẽ từ đó hình ảnh cây hoa gạo trong mùa bung nở không bao giờ phai nhạt trong những người con của làng. Mỗi khi đến mùa hoa gạo nhiều người xa xứ đã xao xuyến nao lòng nghĩ về cây hoa gạo. Và chắc cũng vì thế nhiều người đã đặt tên con là Mộc Miên. Cái tên là kết quả của một mối tình đẹp, mãnh liệt thơ mộng và thủy chung. Cái tên còn là khát khao về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Mộc Miên cũng chính là hoa gạo./.
